Willem Bastiaan Tholen (1860-1931) & Paul Joseph Constantin Gabriël (1828-1903)
De schilder Gabriël in een landschap
1879
Olieverf op doek op paneel
26 x 37 cm
Rechtsonder gesigneerd en gedateerd 'Tholen '79 met correcties van Gabriël'
 
Conditie:
In zeer goede staat
 
Provenance: 
Privécollectie Den Haag
 
Literatuur:
Marieke Jooren (red.), Willem Bastiaan Tholen - Een gelukkige natuur. Uitgeverij Toth, 2019. cat. 1, pagina 104.
 
Tentoonstelling:
Fondation Custodia, Parijs, 21 september t/m 15 december 2019, Un impressioniste néerlandais. Willem Bastiaan Tholen (1860-1931).
Dordrechts Museum, 9 februari t/m 1 november 2020, Willem Bastiaan Tholen (1860-1931), een gelukkige natuur.
 
Informatie:
Willem Bastiaan Tholen was een Nederlands kunstschilder die opgroeide in een artistiek milieu, waar zijn vader actief was als schilder en kunsthandelaar. Zijn opleiding aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam legde de basis voor zijn kunstenaarschap. Na zijn opleiding zocht hij verdere verdieping bij de Haagse School-schilder Constant Gabriël, met wie hij een bijzondere band ontwikkelde. De zomers brachten ze vaak samen door, schilderend en plein air in de veenderijen rond Kampen en het pittoreske Giethoorn.
 
Rond 1880 gingen Tholen & Paul Joseph Constantin Gabriël meerdere malen op excursie om in de openlucht en plein air natuurstudies te vervaardigen, waarbij ze elkaar soms portretteerden. Deze samenwerking leverde een aantal olieverfstudies op, die niet bedoeld waren voor verkoop maar als referentie dienden voor toekomstige werken. 
 
Dit werk getuigt van deze praktijk en beeldt de collega-schilder Gabriël af in de natuur met zijn schildersgerei. Nog in de natte verf heeft Gabriël op de studie van Tholen aanpassingen verricht, die zichtbaar zijn in het groen rond de schilder en het blauw in de lucht. In een andere, veel grovere, toets heeft hij correcties aangebracht om de nog jonge Tholen te onderwijzen. Het dubbele auteurschap van dit werk is uniek binnen Tholens oeuvre.
 
Tholens veelzijdigheid als kunstenaar blijkt uit zijn diverse onderwerpen, variërend van water- en havengezichten met boten tot landschappen, stadsgezichten en portretten. Zijn liefde voor zeilen en boten weerspiegelde zich in zijn schilderijen van de Nederlandse binnenwateren en rivieren, waar hij de beweging van water en wolken met verfijning vastlegde.
 
Ondanks zijn nauwe band met de Haagse School schilders, weigerde Tholen zichzelf volledig in die stroming te plaatsen. Zijn kleurgebruik was subtiel anders, vaak gedempter of juist levendiger, en zijn onderwerpkeuze veelzijdiger. Atmosfeer en tonaliteit speelden een centrale rol in zijn werk, met een subtiel strijklicht dat zijn schilderijen een bijzondere levendigheid gaf.
 
Tholen was een reislustig kunstenaar die zich in verschillende steden in Nederland vestigde, uiteindelijk een atelier in Den Haag betrekkend. Zijn werk is vertegenwoordigd in gerenommeerde collecties, waaronder die van het Gemeentemuseum in Den Haag, het Stedelijk Museum in Amsterdam, Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam en het Rijksmuseum in Amsterdam.