Jan Mankes (1889-1920)
Annie, lezend aan tafel met lamplicht
1917-1918
Olieverf op doek
38,5 x 29 cm
Rechtsondergesigneerd 
 
Provenance: 
Beint Mankes;
Veilinghuis Mak van Waay 1975;
Privécollectie Blaricum.
 
Literatuur:
Jelle Bouwhuis en Han Steenbruggen (red.), Jan Mankes, mooie dingen zijn zoo eenvoudig, tent cat. Museum Arnhem & Museum Belvedere [2025], p. 178. Oeuverlijst 25-375.
 
Informatie:
Jan Mankes was een Nederlandse kunstenaar die bekend werd om zijn landschappen, stillevens en portretten. Hij werd geboren in Meppel en studeerde aan de Rijksakademie van beeldende kunsten in Den Haag. Het is zijn persoonlijke kijk op de natuur en de fragiele weergave hiervan in zijn werken geweest, waardoor hij tegenwoordig bekend staat onder de bijnaam 'Hollands meest verstilde schilder'.
 
Mankes had een persoonlijke kijk op de natuur. Hij had een grote liefde voor dieren en planten en was gefascineerd door de kleine details en de veranderlijkheid ervan. Dit kwam tot uiting in zijn werken, waar hij vaak de natuur weergaf op een intieme en poëtische wijze.
Hij gebruikte vaak heldere en levendige kleuren in zijn werken, die hij aanbracht met dunne penseelstreken. Hierdoor ontstond er een gevoel van transparantie in zijn schilderijen. Zijn latere werken zijn dromeriger en donkerder van kleur. Hij gaf vaak bloemen en planten weer die in verval waren of op het punt stonden te verwelken, en maakte studies van dode vogeltjes. Dit geeft zijn werken een melancholische sfeer en brengt de levenscyclus van de natuur in beeld.
 
Het schilderij Annie Mankes Zernike aan tafel van Jan Mankes toont een moment van concentratie terwijl Annie aan haar thesis werkt. Mankes was heel duidelijk: Dit werk was bedoeld om in de familie te blijven en mocht nooit worden verkocht. Toch besloot Beint Mankes, zijn zoon, om het in 1975 via Veilinghuis Mak van Waay te verkopen.
 
Mankes stierf vroegtijdig op de leeftijd van 30 jaar aan tuberculose. Ondanks zijn vroege overlijden, wordt zijn werk tot op de dag van vandaag bewonderd door kunstliefhebbers. Sporadisch komt er een tekening of olieverfschilderij vrij op de markt. Het overgrote merendeel van zijn oeuvre bevindt zich in Nederlandse musea, waaronder Het Rijksmuseum, Museum Belvedere, Museum More, Museum Arnhem en Museum Mohlmann.